Nowa, szczegółowa mapa pola grawitacyjnego Ziemi opracowana przez zespół naukowców
Czym jest owe pole?
Należy wiedzieć, że na nierównomierność pola grawitacyjnego Ziemi mają wpływ takie czynniki, jak: siła odśrodkowa, różnice w gęstości czy wreszcie ukształtowanie powierzchni – nasza planeta nie jest oczywiście idealną kulą. Warto wiedzieć, że niższe wartości grawitacja przyjmuje na równiku czy na obszarach masywów górskich. Okazuje się, że zmienność siły grawitacji na powierzchni Ziemi jest większa niż powszechnie sądzono. Tematem zajął się zespół naukowców z Uniwersytetu Technologicznego Curtin w Perth (Australia) pod kierunkiem dr. Christiana Hirta. Efektem ich prac jest nowa, bardzo szczegółowa mapa pola grawitacyjnego naszej planety. Dzięki połączeniu danych satelitarnych i topograficznych między 60. równoleżnikiem szerokości geograficznej południowej badacze uzyskali rozdzielczość pomiaru rzędu 200 metrów. Nowy model danych nosi nazwę GGMplus (Global Gravity Model; plus informuje o znacznie zwiększonej rozdzielczości względem wcześniejszych globalnych modeli). Trzeba też wiedzieć, że pośrednim rezultatem badań było wytypowanie na Ziemi potencjalnych punktów o skrajnych wartościach przyspieszenia grawitacyjnego. I tak: najniższa grawitacja panuje na szczycie Nevado Huascaran w Peru (9,76392 m/s2), znów najwyższe wartości obserwowane są na powierzchni Oceanu Arktycznego (9,83366 m/s2). Rozpiętość między minimum a maksimum wynosi około 0,007 m/s2, co daje w przybliżeniu 0,7%. We wcześniejszych obliczeniach zmienność między maksymalną i minimalną wartością przyspieszenia grawitacyjnego szacowano na poziomie 0,5%. Zaobserwować więc możemy wzrost rozpiętości wyników o około 40%.
Znaczenie w geodezji
Warto dodać, że oprócz celów ściśle naukowych opracowanie szczegółowych map rozkładu pola grawitacyjnego Ziemi ma swój sens praktyczny. Uzyskane dane zapewne znajdą swoje zastosowanie w geodezji, inżynierii lądowej, astronomii i geofizyce. Precyzyjne pomiary wysokości wymagają odniesienia do grawitacji lokalnej. Ich dobra jakość jest niezbędna między innymi przy konstrukcji budynków, tuneli i tam.
